Sprawozdanie zarządu z działalności spółki z o.o.

Sprawozdanie zarządu z działalności spółki z o.o.

Art. 49 ust. 1 Ustawy o rachunkowości nakłada na kierownika jednostki obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności, co dotyczy spółek kapitałowych, a więc także spółek z o.o. Taki obowiązek odnosi się również do sporządzenia sprawozdania finansowego. Obydwa sprawozdania podsumowują ten sam rok obrotowy, niemniej jednak sprawozdanie z działalności spółki z o.o. nie jest częścią składową sprawozdania finansowego, ale jego istotnym uzupełnieniem.

Kto ma obowiązek sporządzić sprawozdanie z działalności spółki z o.o.?

Wymieniony powyżej zapis zobowiązuje kierownika jednostki do sporządzenia sprawozdań – zarówno finansowego, jak i sprawozdania z działalności spółki z o.o. Ustawodawca określa w ten sposób osobę lub organ wieloosobowy (zarząd), uprawniony mocą przepisów, umową, statutem lub prawem własności, do zarządzania jednostką. Za kierownika uważa się także likwidatora, syndyka bądź zarządcę w postępowaniu upadłościowym. W praktyce oznacza to, że obowiązek sporządzenia sprawozdań – zarówno finansowego, jak i sprawozdania z działalności spółki z o.o. – to zadanie zarządu, który pełni tę funkcję aktualnie na dzień ich sporządzania.

Dlaczego jest to ważne i jak należy ten obowiązek rozumieć?

Często w spółkach z o.o. wraz z końcem roku obrotowego wygasają mandaty członków zarządu i od nowego roku powołuje się nowy zarząd. Wówczas nowo powołany zarząd ma obowiązek sporządzić sprawozdanie z działalności spółki z o.o. za poprzedni rok obrotowy, chociaż może nie posiadać na ten temat pełnej informacji. Jednak członkowie nowo powołanego zarządu mają prawo domagać się od byłych członków stosownych wyjaśnień, dotyczących okresu, w którym osoby te pełniły swą funkcję w zarządzie. Jednocześnie były członek zarządu ma prawo wglądu w treść sprawozdań, dotyczących roku obrotowego, w którym pełnił swą funkcję i dotyczy to zarówno sprawozdania finansowego, jak i sprawozdania z działalności spółki z o.o.. Roczne sprawozdanie Zarządu z działalności spółki z o.o. powinno zostać przedstawione i zatwierdzone podczas Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w terminie nie późniejszym niż sześć miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.

Jak rozumieć pojęcie roku obrotowego, którego powinno dotyczyć sprawozdanie
z działalności spółki z o.o.?

Zgodnie z art. 3 Ustawy o rachunkowości, rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny okres 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany także w rozliczeniach podatkowych. Rok obrotowy i jego zmiany powinna określać umowa założycielska spółki z o.o. bądź jej statut. Jeżeli spółka z o.o. rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, może połączyć księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres z rokiem następnym, a potem – w razie zmiany roku obrotowego – pierwszy po zmianie rok obrotowy musi być dłuższy niż 12 miesięcy. Natomiast jeśli umowa spółki z o.o. stanowi, że rok obrotowy jest rokiem kalendarzowym, zaś spółka z o.o. rozpoczęła działalność w pierwszej połowie roku, wówczas pierwsze roczne sprawozdanie obejmuje okres od rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego, chociaż nie jest to pełne 12 miesięcy. Jest to ważne również dlatego, że sprawozdanie z działalności spółki z o.o. oraz roczne sprawozdanie finansowe wraz z odpisem uchwały zatwierdzającej przez odpowiedni organ, czyli w tym przypadku – Walne Zgromadzenie Wspólników, podlegają na podstawie art. 40 pkt 2 Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym obowiązkowi złożenia i wpisu we właściwym rejestrze w terminie 15 dni od ich zatwierdzenia.

Najczęściej rok obrotowy w spółkach z o.o. pokrywa się z rokiem kalendarzowym, więc zazwyczaj sprawozdania finansowe i sprawozdania z działalności spółek za poprzedni rok obrotowy sporządza się do końca czerwca następnego roku. Niedopełnienie obowiązku złożenia sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we właściwym rejestrze sądowym i ogłoszenia bądź sporządzenie niezgodnie z przepisami prawa, lub zawarcie w nich nierzetelnych danych podlega grzywnie, a nawet karze ograniczenia wolności.

Cele i charakter sprawozdania z działalności spółki z o.o.

Niezbędne w tym względzie informacje zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 9 „Sprawozdanie z działalności”, stanowiący załącznik do uchwały nr 6/2014 Komitetu Standardów Rachunkowości z 15 kwietnia 2014 r. (Dz. U. Min. Fin. poz. 17). Zgodnie z powyższymi ustaleniami, sprawozdanie z działalności spółki z o.o., będące uzupełnieniem sprawozdania finansowego, powinno zawierać istotne informacje na temat stanu majątkowego i sytuacji finansowej spółki, określać warunki, zdarzenia i okoliczności, które kształtowały jej działalność, aby wskazać perspektywy i kierunki dalszego jej funkcjonowania. Należy tu także uwzględnić listę ryzyk i opisu zagrożeń dla przyszłości spółki.
Sprawozdanie takie powinno mieć charakter opisowo – liczbowy, przedstawiać użyteczne informacje ilościowe i jakościowe, finansowe i niefinansowe, jakich nie zawiera sprawozdanie finansowe, a które są istotne dla oceny wyników i aktualnej sytuacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Za oczywiste należy uznać wiarygodność prezentowanych informacji, które mogą wzmacniać dane z zewnętrznych, niezależnych i uznanych źródeł, na przykład analizy, rekomendacje, oceny. Odrębnie należy omówić szanse i możliwości dalszego funkcjonowania i oddzielić od ryzyk i zagrożeń dla działalności spółki z o.o.. Równie oczywiste jest to, że informacje zawarte w sprawozdaniu z działalności spółki z o.o. powinny być zgodne ze sprawozdaniem finansowym. Sprawozdanie z działalności ma być przydatne w ocenie sytuacji spółki z o.o., zrozumiałe poprzez czytelny opis i prezentację informacji przy założeniu, że adresaci posiadają podstawową wiedzę z zakresu finansów, rachunkowości i zarządzania. Sporządza się je w języku polskim i w odniesieniu do polskiej waluty. Dane liczbowe można zaokrąglać w zależności od potrzeb. Sprawozdanie – wskazując jednocześnie datę podpisu – podpisuje kierownik jednostki. Jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy (zarząd), sprawozdanie z działalności podpisują wszyscy członkowie.

Co powinno zawierać sprawozdanie z działalności spółki z o.o.?

Sprawozdanie z działalności spółki z o.o. ma zindywidualizowany charakter, gdyż odzwierciedla specyfikę działalności spółki, przedstawia jej osiągnięcia oraz zamierzenia. Nie jest więc możliwe tworzenie żadnego gotowego wzorca lub formularza takiego dokumentu.
Po raz kolejny przydatne są informacje zawarte we wspomnianym wcześniej Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 9 „Sprawozdanie z działalności”. Wymienione są tam wszystkie niezbędne elementy treści takiego sprawozdania, które należy dostosować do specyfiki działalności konkretnej spółki.

Oto przykładowy schemat takiego sprawozdania, przygotowany na podstawie wytycznych zawartych w powyższym dokumencie:

Sprawozdanie z działalności spółki z o.o
.
nazwa
za rok ……

Informacje ws†epne:
pełna nazwa spółki z o.o., adres siedziby, numery KRS, NIP. REGON, zarząd, prezes zarządu, kapitał zakładowy, kapitał własny (wszystkie dane powinny być aktualne na dzień sporządzania sprawozdania)

Przedmiot działania spółki zo.o.:
zgodny z informacjami w Krajowym Rejestrze Sądowym

Struktura organizacyjna:
zarząd, miejsce prowadzenia działalności, organizacja spółki z o.o., zatrudnienie

Ogólne warunki działania spółki z o.o.
:
krótka charakterystyka dotychczasowej działalności z uwzględnieniem sytuacji rynkowej

Sytuacja finansowa spółki z o.o.:
Opis czynników i zdarzeń mających wpływ na działalność spółki z o.o.
Sytuacja majątkowa spółki z o.o.
Znaczące zobowiązania
Perspektywy dalszego rozwoju
(odniesienie się do prognoz z poprzednich sprawozdań, sytuacja finansowa, sytuacja dochodowa, inwestycje spółki, zadłużenie, perspektywy rozwoju, działalność badawczo – rozwojowa)

Analiza ryzyk i zagrożeń dla dalszej działalności spółki z o.o.
:
Ryzyka i zagrożenia zewnętrzne
(konkurencja, koniunktura gospodarcza, ryzyko zmian przepisów prawnych i niekorzystnych zmian podatkowych, zmienność kursu walutowego, zmienność stóp procentowych, sezonowość, nieterminowość zapłat itp.)
Ryzyka wewnętrzne
(ryzyko niezrealizowania celów strategicznych, zobowiązania finansowe, wartość wynagrodzeń, udziały, ryzyko związane z zasobami ludzkimi, ryzyko wypadków przy pracy, czynniki losowe)

Informacja o emisji akcji:
(jeśli spółka nie emituje akcji – można wpisać [nie dotyczy]; jeśli emituje akcje, warto rozwinąć punkt: STOSOWANIE ŁADU KORPORACYJNEGO)

Wykazy i oświadczenia:
(można tu uwzględnić wykazy: akcjonariuszy i posiadanych przez nich udziałów; zmiany w składzie zarządu spółki z o.o., oświadczenia w sprawie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, o rzetelności sporządzenia sprawozdania finansowego)

PODPIS KIEROWNIKA/PODPISY ZARZĄDU
DATA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA

Jeszcze raz należy podkreślić, że powyższy schemat należy dostosować do specyfiki danej spółki z o.o., przy sporządzaniu sprawozdania konieczne jest elastyczne podejście do wymienionych tu kwestii. Tematyka i kolejność ich omawiania to raczej wskazówki, które należy ująć bądź nie, w zależności od charakteru działalności spółki z o.o.. W ten sposób sprawozdanie staje się wyrazem oceny kierownika jednostki lub zarządu, dotyczącej działalności spółki, jej sytuacji finansowej, perspektyw rozwoju, a także oceny ryzyk.

Opis dotychczasowej działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien być odniesiony do wcześniejszych prognoz z poprzednich lat oraz do aktualnej kondycji firmy. Opis taki przedstawia bowiem kluczowe obszary oraz efekty działalności spółki z o.o.. Ważne jest także określenie powiązań kapitałowych i organizacyjnych oraz relacji spółki z innymi podmiotami gospodarczymi. Charakterystyka działalności spółki z o.o. powinna koncentrować się na jej rozwoju, omawiać zdarzenia zewnętrzne i wewnętrzne, istotnie wpływające na działalność oraz osiągane efekty i wyniki. Opis działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna uzupełniać ocena rynku, w którego obrębie firma funkcjonuje, czyli jego wielkość, tendencje rozwojowe, ocenę popytu i podaży, atrakcyjność i konkurencyjność wraz z omówieniem pozycji spółki z o.o., na przykład poprzez udział w rynku lub na podstawie miejsca spółki z o.o. w rankingu. Sprawozdanie powinno uwzględniać, oprócz sytuacji makro – i mikroekonomicznej, także inne istotne dla specyfiki działalności spółki czynniki zewnętrzne, na przykład uwarunkowania społeczne, technologiczne, a także związane z ochroną środowiska naturalnego. Ważne jest także przedstawienie zasobów spółki, niezbędnych do jej właściwego funkcjonowania i dalszego rozwoju, zwłaszcza tych zasobów, których nie uwzględnia sprawozdanie finansowe. Zależą one od specyfiki branży i samej spółki z o.o., a dotyczą najczęściej zasobów rzeczowych, zasobów ludzkich, zasobów niematerialnych, takich jak na przykład posiadane patenty, znaki towarowe i inne czynniki, tworzące wartość firmy.

Do tzw. dobrych praktyk należy również prezentacja przyjętych i stosowanych w spółce z o.o. wartości, norm i zasad, wdrażanych systemów zarządzania, na przykład zarządzania jakością, potwierdzonych posiadaniem stosownych certyfikatów. Jeśli chodzi o zasoby ludzkie, warto uwzględnić najważniejsze informacje o wielkości i strukturze zatrudnienia, o fluktuacji, wynagrodzeniach i innych świadczeniach na rzecz pracowników. W przypadku, gdy spółka z o.o. posiadała na w ciągu bądź na koniec roku własne udziały lub akcje, należy w sprawozdaniu przedstawić uzasadnienie ich nabycia, liczbę, wartość nominalną oraz cenę ich nabycia ze wskazaniem udziału procentowego w kapitale zakładowym. Należy mieć na uwadze fakt, że sprawozdanie z działalności spółki z o.o. z racji upublicznienia w Krajowym Rejestrze Sądowym, staje się dokumentem świadczącym o ogólnej kondycji firmy. Ukazuje kierunki jej funkcjonowania, perspektywy dalszego rozwoju, a także listę ryzyk i zagrożeń. Tworzy się w ten sposób wizerunek spółki z o.o. na rynku, jej wiarygodność wśród kontrahentów i innych podmiotów gospodarczych, z którymi spółka jest związana. Z tych powodów dokument ten powinien zostać sporządzony ze szczególną uwagą i dokładnością.

W następnym tekście na naszym blogu będziecie mogli przeczytać jak założyć firmę w Rosji?